اين در حالي است كه شركت راه‌آهن در تعيين تكليف حريم خطوط ريلي امروز و فردا مي‌كند. اين مسئله هم باعث شده تا اهالي محله‌هاي خليج‌فارس شمالي، شادآباد و هفدهم شهريور در منطقه18، اين روزها نه‌تنها لرزش‌هاي گاه و بيگاه قطارها را تحمل كنند بلكه با مشكلات ديگري مثل كاهش امنيت محله به‌خاطر تجمع بزهكاران و معتادان، سر و صدا و گرد و خاك عمليات كارگاهي راه‌آهن و افزايش ترافيك نيز مواجه باشند.
در هر ساعت از شبانه‌روز به اين محله‌ها سر بزنيد خواهيد ديد كه چه خطرها و مشكلاتي ساكنان آنها را رنج مي‌دهد؛ مانند رنجي كه يك‌مادر محله خليج‌فارس براي پياده طي‌كردن راه خانه تا مدرسه فرزندانش مي‌كشد. او از اين مي‌گويد كه در طول سال تحصيلي دل تو دلش نيست؛ مادري كه 3فرزند محصل دارد و مي‌گويد: «دختر كوچكم به مدرسه‌اي در كوچه مدرسه مي‌رود. هيچ وقت دلم نمي‌آيد او را تنها راهي مدرسه كنم يا بگذارم تنها از مدرسه بازگردد. دلم يا به‌خاطر كاميون‌هاي معادن شن و ماسه و كارخانه‌هاي اطراف شور مي‌زند يا به‌خاطر دزداني كه در زيرگذرهاي راه‌آهن كمين مي‌كنند. براي ديگر دخترم كه راهنمايي است هم همين دلشوره‌ها را دارم.» فرزند ديگر اين خانم پشت كنكوري است و به كلاس‌هاي آموزشي كنكور در نزديكي ميدان آزادي مي‌رود؛ «زماني كه پسرم از كلاس كنكور برمي‌گردد، غروب شده. او سوار خطي‌هاي آزادي - شهرك سينا مي‌شود.
اخيرا متوجه شده‌ام كه او براي بازگشت به خانه از روي خط ريل راه‌آهن رد مي‌شود كه حسابي خطرناك است. چند قطار حدود ساعت 6 تا 8 بعدازظهر بدون هيچ سوتي عبور مي‌كنند و هر لحظه امكان دارد با يكي از افرادي كه روي خط هستند، برخورد كند. واقعا چرا براي عبور و مرور مردم يك پل عابر ايمن نمي‌گذارند؟» مشكلاتي كه اين شهروند تهراني بدان اشاره كرد، مشكلات اغلب اهالي هم است. در اين ميان دست شهرداري هم براي انجام يكسري از خدمات شهري كوتاه است؛ آنطور كه اجازه ندارد در حريم راه‌آهن پل‌هاي عابر پياده ايمن و مكانيزه را جايگزين زيرگذرهايي كند كه زمان كاري آنها به سال‌هاي دور برمي‌گردد. البته مشكلات زندگي در لب خط فقط براي اهالي محله‌هاي مذكور نيست. مقداري آن‌طرف‌تر و در حريم شهر تهران، ساكنان محله‌هايي مثل شهرك دانش و بلوارهاي انقلاب و شوراي شمالي نيز كم و بيش با چنين مشكلاتي روبه‌رو هستند.
- وضعيت وخيم زيرگذرها
در كنار خطوط ريلي جنوب غرب پايتخت، زيرگذرهاي خودرويي به نام فربت، سينا، لاله و خليج‌فارس هم وجود دارد. به غير از زيرگذر خليج‌فارس، مابقي اوضاع و احوال روبه‌راهي ندارد و اين روزها دسترسي راننده‌ها به جاده قديم كرج (فتح) را سخت كرده‌اند. گذر سينا هم چند وقتي مي‌شود كه بسته است و محلي امن را براي تجمع كارتن‌خواب‌ها فراهم آورده. به گفته فيض‌الله وطني، دبير شوراياري محله خليج‌فارس شمالي، قرار بوده زيرگذرها با اتمام عمليات كارگاهي راه‌آهن بازسازي شوند اما عمليات اجرايي بسيار كند صورت مي‌گيرد. وي كه به‌نظر مي‌رسد از زيرزميني‌شدن خطوط ريلي دلسرد شده، مي‌گويد: «شهرداري منطقه22، براي گذر عابران پياده از روي بزرگراه فتح، پل عابر مكانيزه نصب كرده اما شهرداري منطقه18 به‌خاطر مشكلات حريم ريلي، نمي‌تواند كاري انجام دهد. خرابي، باريكي و بسته‌بودن زيرگذرهاي خودرويي هم فقط به افزايش ترافيك محدوده منجر مي‌شود.» وطني مي‌گويد كه اغلب مردان محل از ساعت 8 شب به بعد جرأت نمي‌كنند از زيرگذر عابر پياده خليج استفاده كنند، چه برسد به بانوان...
- اميدوار به آخر خرداد
طرح زيرزميني‌شدن خطوط ريلي در مناطق 17 و 18 از زمان دولت قبل به‌طور جدي مطرح شد و سرانجام در منطقه17 به‌صورت ضرب‌الاجلي رنگ اجرايي به‌خود گرفت. بخشي از آن اما در منطقه18 اجرا نشد تا مشكلات اهالي لب خط به قوت خودش باقي بماند. در اين ميان نمايندگاني از مجلس نهم براي پيگيرشدن موضوع از محل بازديد كردند اما گويا آنها نيز به‌جد قضيه را دنبال نكرده‌اند. حالا نيز مجلس نهم آخرين روزهاي كاري خود را سپري مي‌كند و به همين دليل اهالي اين محله‌ها چشم‌شان به مجلس دهم است كه كارش را از خرداد‌ماه آغاز مي‌كند. آنها اميدوارند بودجه‌اي براي ساماندهي اطراف خطوط راه‌آهن تهران- تبريز اختصاص يابد و شركت راه‌آهن دست‌كم به وعده‌هايي مثل نصب ديوار صوتي و پل عابر ايمن عمل كند.
البته اينها در حالي است كه مديران شهري نيز طرحي را در قالب پياده‌راه‌سازي روي خطوط ريلي‌اي كه به زيرزمين رفته‌اند و ساماندهي اطراف خطوط روي زمين در برنامه دارند. اين طرح منوط به واگذاري حريم خطوط ريلي در چارچوب قوانين موجود به مديريت شهري است كه هنوز به سرانجام نرسيده. دي‌ماه سال گذشته براي اين منظور جلسه مشتركي ميان نمايندگاني از شهرداري تهران، اعضاي كميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي شهر تهران و شركت راه‌آهن برگزار و قرار شد مقدمات كار حداكثر تا پايان 3ماه نخست سال95 (خرداد95) فراهم شود. شهردار پايتخت هم براي اينكه كارهاي اجرايي به‌صورت هماهنگ و يكپارچه به اجرا درآيد، مشاوري را انتخاب كرده است. مشاور كارهاي مطالعاتي را انجام مي‌دهد و چنانچه زمين‌هاي راه‌آهن تعيين تكليف شود، كلنگ پياده‌راه شدن 11كيلومتري مدنظر بلافاصله به زمين مي‌خورد.
- راه‌آهن درون‌شهر تهران، استانداردهاي محيطي ندارد
خروج راه‌آهن و ايستگاه مركزي آن از شهر تهران مطرح شده است اما برخي مسئولان شركت راه‌آهن ازجمله احمد پورسيدآقايي، مسئول ارشد آن، در واكنش به اين موضوع نمونه‌هاي خارجي از وجود ايستگاه راه‌آهن بين شهري خطوط ريلي آنها درون شهر را مثال مي‌زنند. به گفته آنها لزومي ندارد كه ايستگاه راه‌آهن از شهر بيرون برود. درصورتي كه اساسا ايستگاه راه‌آهن درون شهر بايد داراي استانداردهاي محيطي شهري باشد اما در تهران اينگونه نيست و مشكل‌ساز شده است. اين مورد را 2عضو شوراي شهر تهران نيز تاييد مي‌كنند. مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران مي‌گويد: «راه‌آهن استاندارد حتي مي‌تواند از آلودگي‌ها بكاهد اما خطوط راه‌آهن كنوني تهران اين ويژگي را ندارد. براساس نظر شخصي من، تهران حتي مي‌تواند 3 ايستگاه راه‌آهن در غرب، جنوب و شرق داشته باشد اما راه‌آهن كنوني منفعتي براي پايتخت ايران ندارد.» اقبال شاكري، رئيس كميته عمران شوراي شهر تهران نيز مي‌گويد: «بارها در بازديد از كشورهاي بزرگ دنيا شاهد استقرار ايستگاه راه‌آهن در داخل شهر بوده‌ام اما اين ايستگاه‌ها برخلاف ايستگاه راه‌آهن تهران با بافت منطقه‌اي خود سازگار هستند نه اينكه با ايجاد آلودگي صوتي و هوا در زندگي ساكنان منطقه اختلال ايجاد كنند.»
نظر شما